Wat is persoonlijk leiderschap?
De beginselen die hieraan ten grondslag liggen zijn al eeuwen oud. Zo is de heilige Benedictus, die leefde van 480 tot 540 voor veel mensen nu nog steeds een grote inspiratiebron op dit gebied. Met zijn wijsheid inspireert hij ons om zelf wijsheid te ontwikkelen. Daarvoor is het nodig dat je de dingen leert te zien zoals ze zijn. Dat klinkt vaag, maar het betekent niets anders dan dat je zelfkennis en mensenkennis ontwikkelt. Als je namelijk in verbinding staat met jezelf, dan kan je je ook verbinden met andere mensen en de wereld om je heen. Benedictus zegt dat alleen wie op zichzelf let en goed voor zichzelf zorgt, dat ook voor anderen kan doen. Misschien vraag je je al langere tijd af: wat is persoonlijk leiderschap nu eigenlijk? Dan heb je zojuist het antwoord kunnen lezen. Ook de Amerikaanse schrijver en autoriteit op het gebied van management, Peter Drucker, benadrukte tijdens zijn leven dat je pas leiding kan geven aan anderen als je eerst geleerd hebt om leiding te geven aan jezelf. Door leiding te geven aan jezelf bevorder je je eigen geluk en bevlogenheid. De betekenis van persoonlijk leiderschap voor je eigen welbevinden is groot. Maar niet alleen voor je eigen geluk en zingeving. Je zult ook meer van invloed en betekenis kunnen zijn voor de mensen om je heen, in je werk en in je privéleven. Het is daarom zeer de moeite waard om te ontwikkelen.
Persoonlijk leiderschap leidt tot bevlogenheid
Je bent volgens Wilmar Schaufeli, hoogleraar arbeids-en organisatiepsychologie te Utrecht, een bevlogen werknemer op het moment dat je je energiek voelt, beschikt over mentale veerkracht en doorzettingsvermogen. Je voelt je sterk betrokken bij je werk en ervaart het als zinvol, inspirerend en uitdagend. Tenslotte kan je op een prettige manier helemaal opgaan in je werk. De vraag is nu hoe jij zelf een zekere mate van bevlogenheid kan ontwikkelen. Het antwoord ligt in het ontwikkelen van persoonlijk leiderschap. Dit kan ervoor zorgen dat jij kan groeien tot een bevlogen werknemer of leidersfiguur, die handelt in overeenstemming met zijn eigen waarden en kwaliteiten. Er is dan sprake van congruentie tussen wat jij als werknemer belangrijk vindt en waar de organisatie waar jij werkt voor staat. Je bent dan proactief, neemt initiatief en het lukt om, ondanks dat je hard werkt, niet opgebrand te raken.
Hoe kun je deze vorm van leiderschap ontwikkelen?
Het is belangrijk om anderen met je mee te laten kijken en denken. Laat je coachen in je zoektocht naar wie je zelf bent. Allereerst is het van belang om te ontdekken waar jouw energiebronnen liggen. Die kunnen een verband houden met de regelmogelijkheden die je hebt of zou willen hebben op je werk. Als je weet hoeveel behoefte je hebt aan autonomie, kun je daarmee aan de slag gaan in je werksituatie. Ontdek hoe het zit met de balans tussen inspanning en ontspanning, waarbij je ook aandacht voor lichamelijke gezondheid een grote plek mag geven. Daarnaast is het belangrijk om te weten waar jouw kwaliteiten, valkuilen, uitdagingen en allergieën liggen. Die kan je erg goed ontdekken en leren ontwikkelen met behulp van het kernkwadrant van Ofman. Niet alleen leer je hiermee hoe jezelf in elkaar zit, maar ook hoe jij je verhoudt tot de ander. Tijdens een workshop kun je je eigen kwaliteiten leren kennen en ook je ontwikkelpunten leren zien. Hierdoor groei je als mens. Een kenmerk van een bevlogen werknemer is, dat hij zich vrij voelt om ook aan de gang te gaan met de zwakke kanten van zichzelf en zich daarin graag wil laten coachen. Hiermee bouwt hij namelijk zijn eigen effectiviteit op. Dit leidt vervolgens weer tot een groter zelfvertrouwen en het ervaren van meer competentie en de daarmee gepaard gaande positieve emoties. Omdat iedere persoon een eigen manier van leren heeft, is het ook erg belangrijk om te ontdekken hoe dit leren voor jou werkt. Het leermodel van Kolb kan je hierin veel inzicht geven. Hij gaat ervan uit dat het leerproces bepaald wordt door vier verschillende fasen die je allemaal moet doorlopen wil je jezelf echt kunnen ontwikkelen. Zo heb je de bezinners die goed kunnen reflecteren, maar het lastig vinden om tot keuzes te komen. Je hebt de denkers die zich overal eerst graag een theoretisch beeld van willen vormen voordat ze met nieuw gedrag experimenteren. Je hebt de beslissers die erg snel de toepassing naar de praktijk kunnen maken en soms vergeten te bezinnen. Tenslotte heb je de doeners, die alles eerst in de praktijk willen uitproberen en die de theoretische kaders vergeten. De vraag is op welke plek jij de neiging hebt om in het leerproces te blijven steken. Wanneer je je daarop laat coachen, ontwikkel je jezelf tot een persoon die weet waar zijn sterke en zwakke kanten liggen en die zichzelf kan aansturen als dat nodig is om toch te gaan reflecteren, bezinnen, nadenken, toe te passen of juist gewoon te gaan doen. Ontdek hoe dit bij jou werkt!
Een kwestie van het uitoefenen van invloed
Als je eenmaal je sterke en zwakke kanten hebt ontdekt, is er nog iets heel belangrijks te doen. Want wat zijn jouw belangrijkste drijfveren? Weet je dat? Welke waarden vind jij belangrijk voor jezelf en voor de organisatie waar je leiding aan geeft? Je hiervan bewust worden betekent tegelijk dat je richting kan geven aan je leven en je werk. Je gaat nu pas echt beseffen wat het is om de regie te nemen. Je ervaart wat het is om invloed uit te kunnen oefenen. Stephen Covey laat in zijn boek ‘De zeven eigenschappen van effectief leiderschap’ zien, dat het belangrijk is om te beginnen met het einde voor ogen. Dat betekent dat jij je waarden goed moet kennen, om deze als kompas te kunnen laten fungeren in jouw leidersrol. Je weet wat je belangrijk vindt en waar je naar toe wilt. Je bent niet meer afhankelijk van het moment en alles wat je overkomt, maar kan proactief bezig zijn. Je neemt de regie door invloed uit te oefenen. Dat is misschien wel helemaal nieuw voor je. Het zal je leven enorm verrijken. Het is daarbij belangrijk om effectief met je tijd om te gaan. Richt je op belangrijke resultaten en doe daarvoor eerst de belangrijkste dingen. De vraag is wat je daarbij zelf moet doen en wat je kunt overlaten aan anderen. Het maken van keuzes hierin is voor jou gemakkelijker geworden nu je weet waar jouw sterke en minder sterke punten liggen. Gebruik vooral de sterke kanten van jezelf, maar ook die van anderen. In de online trainingen Me, Myself and I…ga voor je eigen geluk! nemen je mee door dit proces. Nu jij zo duidelijk hebt geleerd leiding te geven aan jezelf en te zorgen voor jezelf, zul jij ook op een prettige invloedrijke manier iets kunnen betekenen voor de mensen om je heen. Je geeft je eigen leven en dat van de mensen om je heen weer zin.